جرم انتقال مال غير يکي از صور خاص کلاهبرداري است. فروش مال غیر یکی از قالب‌های متقلبانه تعدی و تجاوز به حق مالکیت و اموال محسوب می‌شود.
عمل مرتکب در این جرم عبارت است از انتقال حقوقی مال متعلق به غیر، که این عمل در قالب معامله موجب انتقال عین یا منفعت می‌شود و در نتیجه بر حسب اینکه مرتکب جرم، انتقال‌دهنده یا انتقال‌گیرنده باشد، می‌توان از وی به عنوان معامل یا متعامل یاد کرد ،
موضوع انتقال مال غير ، مال است ، اعم از منقول يا غير منقول و اعم از عين و منفعت مي باشد. اين جرم از جرايم مقيد به شمار مي آيد،همچنين جزءجرايم عمدي ميباشد. بنابراين براي اثبات تحقق جرم لازم است مسووليت مرتکب اعم از معامل و متعامل محرز گردد.
فهرست عناوین
اركان جرم انتقال مال غير :
1.ركن مادي: در این جرم، مال باخته و زیان دیده در محل وقوع جرم حضور ندارد تا مورد اغفال قرار گیرد، بلکه تنها فروش مال دیگری توسط شخص کلاهبردار و مرتکب جرم كافيست . اگر قول نامه ای تنظیم شود، این قولنامه و امضای آن رکن مادی جرم فروش مال دیگری را تشکیل می دهد.
2.ركن معنوي :داشتن سوء نيت و عمدي بودن فروش مال دیگري رکن معنوی و روانی این جرم را تشکیل می دهد. یعنی شخص انتقال دهنده، باید در ابتدا قصد فروش مال غیر را داشته باشد، سپس اقدام به فروش آن کند. ولی شخصی که بدون قصد و نیت و سهوا مال دیگری را به فروش برساند، مجازاتی متوجه وی نخواهد بود.
3.ركن قانوني :به استناد به قانون مصوب سال 1308 و هم چنین رای وحدت رویه دیوان عالی کشور، مجازات جرم انتقال مال غیر، تابع مجازات مصرح در ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و كلاهبرداري مصوب سال 1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام در ارتباط با مرتکبین جرم انتقال و فروش مال غیر، می توان چنین استنباط کرد که رکن قانونی جرم انتقال و فروش مال غیر، از دو قانون مصوب سال 1308 و 1367 و ماده ١١٧ قانون ثبت ترکیب شده است.
انتقال مال غیر و معامله معارض : ماده ۱ قانون انتقال مال غیر:«کسی که مال غیر را با علم به اینکه مال غیر است به نحوی از انحاء عیناً یا منفعتاً بدون مجوز قانونی به دیگری منتقل کند، کلاهبردار محسوب و مطابق ماده ۲۳۸ قانون مجازات عمومی محکوم می‌شود. و همچنین است انتقال‌گیرنده که در حین معامله عالم به عدم مالکیت انتقال‌دهنده باشد.
اگر مالک از وقوع معامله مطلع شده و تا یک ماه پس از حصول اطلاع اظهاریه برای ابلاغ به انتقال‌گیرنده و مطلع کردن او از مالکیت خود به اداره ثبت اسناد یا دفتر بدایت یا صلحیه یا یکی از دوائر دیگر دولتی تسلیم ننماید، معاون جرم محسوب خواهد شد. هریک از دوائر و دفاتر فوق مکلف‌اند در مقابل اظهاریه مالک رسید داده آن را بدون فوت وقت به طرف برسانند.»
آیا انتقال و فروش مال مشاع از مصادیق فروش مال غیر است؟
مشاع مالی است که چند مالک داشته باشد.
بر طبق قانون، شرکای مال مشاع، حق ندارند آن را به دیگری انتقال و به فروش برسانند.
فروش مال مشاع دو حالت دارد که حالت نخست آن جرم محسوب نمی شود ولی حالت دیگر آن چنین نیست و عمل به آن جرم است.
- حالت نخست این است که شریک به میزان سهم خود از مال مشاع، بدون رضایت شریک یا شرکا، اقدام به انتقال مال به دیگری کند که در این حالت جرمی متوجه شخص انتقال دهنده نیست.
- حالت دوم به این نحو است که شریک علاوه بر میزان سهم خود، از سهم مشاع شریک یا شرکا ي ديگر بدون رضایت ایشان از آن مال به دیگری انتقال دهد که از مصادیق جرم انتقال مال غیر است.
ماده ۱۱۷ قانون ثبت اسناد و املاک:
«هرکس به موجب سند رسمی یا عادی نسبت به عین یا منفعت مالی (اعم از منقول و یا غیرمنقول) حقی به شخص یا اشخاص داده و بعد نسبت به همان عین یا منفعت به موجب سند رسمی، معامله یا تعهد معارض با حق مزبور بنماید به حبس با اعمال شاقه از سه تا ده سال محکوم خواهد شد.»
مجازات مرتكبين انتقال مال غير :
با توجه به قانون 1308 و راي وحدت مرويه ديوان عالي کشور، مجازات جرم انتقال مال غير تابع مجازات مصرحه در ماده يک قانون تشديد مجازات مرتکبين ارتشا اختلاس و کلاهبرداري است، اما ساير آثار جرم کلاهبرداري به آن قابل تسري نمي باشد. با توجه به ميزان مجازات قانوني، رسيدگي به اتهام جرم انتقال مال غير در صلاحيت دادگاه هاي عمومي شهرستان يا بخش مي باشد.
جمع بندی
همان گونه که عنوان شد این موضوع از مصادیق عمل مجرمانه محسوب می شود و برای شخص کلاهبردار در قانون مجازات تعیین شده است. به اشخاصی که دچار مشکل از دست رفتن مال خود و فروش آن توسط کلاهبردار شده اند، توصیه می شود که از طریق وکیل اقدام به طرح شکایت کنند که هم روند رسیدگی پرونده سریع تر می شود و هم امکان اثبات ادعای شخص شاکی به مراتب بیشتر می شود و همچنین میزان خسارت فروش مال غیر توسط وکیل کیفری به راحتی مشخص می گردد.
موسسه حقوقي دادخواه كيان اماده ي كمك به زيان ديدگان اين جرم خواهد بود .
جهت مشاوره و وكالت باشماره تلفن هاي ٠٩١٢٧١٠٥٦٨٧ و٠٩١٢١٦٢٧٧٤٣ تماس حاصل فرماييد ،
موسسه حقوقي دادخواه كيان با مديريت دكتر ابراهيم كياني وكيل پايه يك دادگستري و مشاورحقوقي
