مهم ترین تفاوت های چک و سفته
۱. راه های قانونی برای وصول؛
چک را می توان از یکی از سه طریق ذیل وصول کرد:
الف)باتوجه به اینکه چک دارای جنبه ی کیفری نیز هست، در صورت عدم وصول یا نبودن محل درزمان سررسید می توان از طریق طرح شکایت کیفری درراستای وصول چک اقدام نمود.عنوان مجرمانه ی رفتار مذکور، صدور چک بلامحل است که وفق مقررات قانونی جرم مادی صرف می باشد یعنی فارغ از قصد و عمد (به اصطلاح حقوقی:عنصر معنوی) محقق می شود.
سفته فاقد این ویژگی است.
ب)طرح دعوای حقوقی در دادگاه
ج)اقدام برای وصول چک از طریق واحد اجرای اداره ی ثبت
سفته صرفا از طریق طرح دعوای حقوقی در دادگاه قابل پیگیری قانونی است.
۲. صدور و وصول چک نسبت به سفته بسیار راحت تر می باشد.
_صدور آن راحت تر از سفته است چرا که تنها با نوشتن یک برگ از دسته چک، صدور ک انجام می شود.اما برای تهیه ی سفته به اندازه ی مبلغ مورد تعهد باید به بانک یا مراکز فروش سفته مراجعه کرد.
برای صدور چک پرداخت مبلغی وجود ندارد اما سفته خریداری می شود و باید سه هزارم مبلغ روی آن به عنوان تمبر مالیاتی پرداخت گردد.
_وصول چک راحت تر است چرا که راه های قانونی و امتیازات ویژه ی بیشتری برای وصول آن درنظر گرفته شده است.
۳. واخواست چک نیز راحت تر از سفته است زیرا:
الف) می توان از طریق بانک به طور رایگان نسبت به واخواست چک اقدام نمود اما برای واخواست سفته باید هزینه ای معادل دو درصد مبلغ سفته را پرداخت نمود.
ب) صرف گواهی عدم پرداخت صادره از طرف بانک خود واخواست چک محسوب می شود که این واخواست به طور رایگان صورت می گیرد.
اما واخواست سفته نسبت به واخواست چک، پرهزینه و زمان بر می باشد چرا که برای واخواست سفته باید به دادگستری مراجعه کرد و هزینه ای معادل دو درصد مبلغ سفته را پرداخت نمود.
۴. برای اینکه چک قابلیت طرح دعوا پیدا کند باید واخواست یا همان گواهی عدم پرداخت نسبت به آن صادر شده باشد به عبارتی تا قبل از صدور گواهی عدم پرداخت نسبت به چک پرداخت نشدنی هیچ اقدام قانونی از موارد مذکور را نمی توان اعمال نمود.
اما سفته لزوما نیازی به واخواست برای طرح دعوا ندارد و بدون واخواست نیز قابلیت طرح دعوا دارد و صرفا امتیازاتی را که سفته ی واخواست شده دارد را نخواهد داشت.
امتیازی که نسبت به سفته ی واخواست شده وجود دارد این است که طرح دعوا با استفاده از چنین سفته ای، هزینه ای برای شاکی ندارد اما نسبت به سفته ی واخواست نشده برای طرح دعوا باید ده الی بیست درصد مبلغ سفته را به عنوان خسارات احتمالی به دادگاه پرداخت نمود.
به طور کلی نسبت به وصول سند تجاری واخواست شده از طریق طرح دعوا، می توان درخواست تامین خواسته بدون پرداخت خسارات احتمالی نمود.
۵. فرصت دارنده ی چک برای واخواست چک نسبت به
_چکی که محل صدور و تادیه ی آن یکی باشد؛ ۱۵ روز پس از سررسید مهلت چک
_چکی که محل صدور و تادیه ی آن دو نقطه مختلف از ایران باشد؛ ۴۵ روز پس از سررسید مهلت چک
_چکی که محل صدور آن خارج از ایران و محل تادیه ی آن داخل ایران باشد؛ ۴ ماه پس از سررسید مهلت چک
۶. چک وسیله ای برای پرداخت وجه است پس با چک می توان به کسی پول قرض داد اما با دادن سفته نمی توان به کسی پول قرض داد.
۷. صدور چک در وجه خود صادرکننده ممکن است اما صدور سفته در وجه خود صادرکننده، امکانپذیر نیست.
۸. امضای چک توسط مدیرعامل شرکت برای او مسئولیت ایجاد می کند اما امضای سفته توسط مدیر عامل شرکت برای او مسئولیتی ندارد و مسئولیت پرداخت آن با شرکت می باشد.
۹. صدور چک بلامحل و برگشت آن توسط بانک باعث می شود هیچ بانکی به صادرکننده ی آن برای افتتاح حساب جدید و همچنین داشتن دسته چک اجازه ندهد اما عدم پرداخت سفته مانع از دریافت و صدور سفته ی جدید برای صادرکننده نمی باشد.
۱۰. با توجه به اینکه آدرس و مشخصات صادرکننده ی چک در بانک ثبت شده است، پیدا کردن آدرس او نسبتا راحت می باشد اما سفته اینطور نیست به خصوص اگر سفته انتقال پیدا کند پیدا کردن آدرس صادرکننده بسیار دشوار خواهد بود.
۱۱. در چک تنها یک تاریخ قید می شود اما در سفته هم تاریخ صدور و هم تاریخ وصول نوشته می شود.
۱۲. ملاک محاسبه ی خسارت تأخیر در پرداخت چک، زمان سررسید چک می باشد اما درمورد سفته با درنظر گرفتن شرایطی، خسارت از تاریخ مطالبه یا طرح دعوا محاسبه می شود.
۱۳. صدور چک با هر مبلغی ممکن است اما درمورد سفته باتوجه به تمبر روی آن سقف معینی برای نوشتن مبالغ روی آن وجود دارد و نمی توان از سقف تعیین شده بیشتر درج کرد.
