۱-با فوت زن کلیه ی حقوق و مطالبات او به ورثه می رسد که از جمله حقوق زن مهریه ی اوست که اگر در زمان حیات او از شوهر گرفته نشود این حق به ورثه اش می رسد.از این رو پدر و مادر زن از مهریه ی وی ارث برده و برای محاسبه ی مهریه،سهم شوهر از مبلغ مهریه کسر و مطابق سهم الارث پدر و مادر به آنها داد خواهد شد.اگر زوج در حال بیماری زنی راعقد کند و قبل از رابطه ی زناشویی در همان مرض بمیرد،زن از او ارث نمی برد ولی اگر پس از رابطه ی زناشویی یا بعد از صحت یافتن از مرض بمیرد،زن از او ارث می برد.
۲-در صورت فوت شوهر زن می تواند به طرفیت وراث شوهر تمام مهر را مطالبه کند،اگر شوهر اموال زیادی به جای نگذاشته باشد و همسر او مهریه ی خود را مطالبه کند و ارث جوابگوی مهریه ی زوجه نباشد،وراث شوهر هیچ مسئولیتی برای پرداخت مابقی مهریه ی زن بعد از فوت شوهر ندارند.
۳-مهریه ی زن پس از مرگ شوهر،به هیچ عنوان جزء سهم الارث زن وی به حساب نمی آید،در این گونه موارد اگر متوفی بچه ای نداشته باشد،بعد از کسر مهریه از اموال مرد،یک چهارم از کل اموال باقیمانده ی شوهر به عنوان ارثیه به زن می رسد.اگر متوفی بچه داشته باشد،این سهم الارث به یک هشتم کاهی می یابد.در صورتی که زن قبل از اینکه مهریه اش را دریافت کند فوت کند،خانواده ی زن می تواند مهریه ی پس از مرگ دخترش را تقاضا کند و چون دینی است که به عهده ی مرد بوده و بعد از فوتش،مهریه پس از مرگ جزء ما ترک وی است،وراث زن می توانند از مهریه اش ارث ببرند.
۴-مهریه ی زن حتی در صورت باکره بودن و عدم نزدیکی بین زوجین،در صورت فوت شوهر کل مهریه است.و اگر مهریه ی زوجه وجه نقد باشد تا زمان فوت شوهر به نرخ روز محاسبه می شود و اگر مهریه ی زن بعد از فوت شوهر سکه باشد،ملاک عین سکه است،صرف نظر از قیمت آن.
نکته:زوجه تا قبل از طلاق اگر باکره باشد می تواند درخواست تمام مهر را از شوهر کند م مستحق تمام مهر است،و اینکه گفته می شود مهریه ی زن باکره نصف می شود،فقط در موقع طلاق است.چه طلاق از طرف مرد باشد و چه طلاق از طرف زن باشد و چه طلاق توافقی.بنابراین اگر زوجه کل مهریه را وصول کرده باشد،و هنوز باکره باشو و ازدواجشان منجر به طلاق گردد،زوجه باید نصف مهریه را به شوهر مسترد نماید.بنابراین فقط با طلاق مهریه ی زوجه ی باکره نصف خواهد شد.
۵-اگر اموال به جای مانده از شوهر کم باشد و چند نفر طلبکار باشد،هر کدام که زودتر مالی از متوفی توقیف کند،در گرفتن طلب خود در آن مال توقیف شده اولویت دارد.مثلا شخصی فوت کرده و یک باب آپارتمان به مبلغ ششصد میلیون تومان ارث از او باقی مانده است و مهریه ی همسر او سیصد سکه است و چکی هم نزد طلبکار به مبلغ پانصد میلیون تومان وجود دارد،در اینجا اگر طلبکار چک زودتر از همسر متوفی موفق به توقیف ملک موروثی(آپارتمان)شود،در وصول طلب خود اولویت دارد،ولی در شرایط مساوی مهریه ی زوجه دین ممتاز محسوب می شود و نسبت به بقیه ی طلبکاران دارای اولویت است و با به اجرا گذاشتن مهریه نسبت به سایر طلبکاران شوهر اولویت دارد.
۶-اگر مردی پولی را به حساب همسرش واریز کرده باشد،می تواند بگوید بابت مهریه بوده است؟در صورتی که مردی پولی را به حساب همسرش واریز کرده و بعد از مدتی همسرش مهریه اش را از طریق دادگاه مطالبه می کند و زوج ادعا می کند که مبالغ واریزی بابت مهریه بوده ولی زوجه در جواب میگوید این مبالغ به من هبه شده و ارتباطی به مهریه ندارد در این مورد رأی به نفع کدامیک صادر می شود؟طبق ماده ی۲۶۵ قانون مدنی،هر کس مالی به دیگری بدهد،ظاهر بر عدم تبرع است.بنابراین اگر کسی چیزی به دیگری بدهد،بدون اینکه مقروض آن چیز باشد،می تواند استرداد کند،یعنی اینکه پرداخت پول به دیگری نشانه ی مدیون بودن پرداخت کننده است و ماده ی۲۸۲قانون مدنی نیز مقرر کرده اگر کسی به یک نفر دیون متعدد داشته باشد،تشخیص این که این تأدیه از بابت کدام دین است با مدیون می باشد،در اینجا شوهر می تواند با استناد به این دو ماده واریز وجه را بابت مهریه محاسبه کند.و ادعای زوجه خلاف ظاهر این دو ماده است پس او باید اثبات کند که وجوهی که به وی داده شده هبه
بوده مهریه ی او نبوده است.
۷-شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر چیست؟از نظر قانونی پدرشوهر تکلیفی برای پرداخت مهریه ی پسرش ندارد،اما ممکن است در ضمن عقد نکاح در سند ازدواج یا قراردادی مستقل،پدرشوهر پرداخت مهریه را تقبل کرده و یا ضمانت پسرش را کرده باشد و آن را امضاء کرده باشد واستناد به گفتار شوهای پدر شوهر از جایگاه قانونی برخوردار نمی باشد،در این صورت زن می تواند برای گرفتن مهریه به پدر شوهر مراجعه کند.
ضمانت اجرای عدم پرداخت مهریه توسط پدرشوهر یا ضامن :
در صورت مطالبه مهریه از پدر شوهری که پرداخت مهریه را ضمانت کرده است ولی ناتوانی پرداخت مهریه از سوی شوهر و نیز چنانچه ضامن (پدر شوهر) نتواند ادعای اعسار خود را ثابت کند.
حتی عدم اثبات اعسار از پرداخت یکجای مهریه و یا عدم پرداخت اقساط مهریه در صورت تقسیط توسط دادگاه، زن میتواند تقاضای بازداشت ضامن تا زمان پرداخت مهریه را داشته باشد.
دادخواست مطالبه مهر از پدر شوهر (ضامن) میتواند همزمان با مطالبه مهریه از بدهکار اصلی (همسر) به دادگاه خانواده مطرح شود و نیاز نیست تا عدم پرداخت مهریه توسط شوهر به اثبات برسد و سپس علیه ضامن اقدام کند.
موسسه ي حقوقي دادخواه كيان با مديريت ابراهيم كياني وكيل پايه يك دادگستري و مشاور حقوقي